ranża e-commerce wywiera ogromny wpływ nie tylko na gospodarkę, ale także życie społeczne i środowisko. Codzienne, nawet małe decyzje dotyczące technologii, materiałów, czy metod dystrybucji mają długofalowe konsekwencje dla naszej planety. W dobie nasilającego się kryzysu klimatycznego, postępowanie według określonych zasad zrównoważonego rozwoju jest już nie tylko kwestią wyboru, a wręcz koniecznością. Jest to podyktowane nie tylko rosnącymi oczekiwaniami konsumentów, ale także konretnymi regulacjami prawnymi. W tym artykule przedstawimy kluczowe aspekty strategii ESG oraz Cyfrowego Paszportu Produktu, udowadniając że zielona transformacja w e-commerce to nie tylko korzyści dla środowiska, ale także dla biznesu.
Zrównoważony rozwój, czyli jaki?
Zrównoważony rozwój to koncepcja, która zakłada równowagę w trzech obszarach: ekonomicznym, społecznym i środowiskowym, aby zapewnić długoterminowe korzyści dla przyszłych pokoleń. Przekładając to na grunt biznesowy - firmy, które chcą prowadzić działalność zgodnie z tą koncepcją, powinny dążyć do osiągania zysków w sposób etyczny, dbając o dobrostan pracowników, społeczności oraz minimalizując negatywny wpływ na środowisko. Tylko w jaki sposób zweryfikować, czy dana marka realizuje te założenia?
Podstawy koncepcji ESG
Sposobem na zmianę kursu w kierunku bardziej odpowiedzialnego biznesu są standardy ESG. Skrót ten odnosi się do kategorii czynników, które są brane pod uwagę w ocenie i monitorowaniu działalności przedsiębiorstw. Od stycznia 2024 roku obowiązuje Dyrektywa CSRD, która nakłada na przedsiębiorstwa wymóg przejrzystego raportowania swoich wyników w zakresie zrównoważonego rozwoju. Uwzględnia trzy aspekty działalności, takie jak: ochronę środowiska (Environment), odpowiedzialność społeczną (Social) oraz ład korporacyjny (Governance). Informacje te mają być raportowane według wspólnych europejskich standardów sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju (tzw. ESRS). Celem dyrektywy jest to, aby sprawozdawczość wyników niefinansowych była tak samo ważna jak sprawozdawczość finansowa oraz aby obowiązywały w jej przypadku określone standardy jakości.
Od 2024 r. przepisy te dotyczą tylko dużych przedsiębiorstw, które spełniają dwa z trzech poniższych kryteriów:
- zatrudnienie ponad 250 pracowników,
- roczny obrót przekraczający 50 milionów euro,
- bilans wynoszący ponad 25 milionów euro.
Zakres obowiązywania Dyrektywy CSRD będzie stopniowo rozszerzany na kolejne przedsiębiorstwa. Od 2026 roku w raporcie swoje wskaźniki ESG ujawniać będą musiały również średnie i małe spółki giełdowe.
Przykłady wskaźników ESG
Wskaźniki ESG mogą dotyczyć zarówno ilościowych, jak i jakościowych aspektów prowadzenia działalności. Oto kilka przykładów:
Środowisko
- Emisja gazów cieplarnianych
- Zużycie energii
- Monitorowanie i redukowanie ilości odpadów, zanieczyszczeń
Społeczeństwo
- Wskaźnik równości wynagrodzeń
- Rotacja zatrudnienia
- Ilość i rodzaj prowadzonych szkoleń dla pracowników
Ład korporacyjny
- Struktura zarządu (na jakich zasadach wybierani są członkowie zarządu, ich doświadczenie, kompetencje)
- Polityka ochrony danych osobowych w firmie
- Polityka antykorupcyjna
Dlaczego standardy ESG są ważne?
Standardy ESG odgrywają umożliwiają firmom dążenie do zrównoważonego rozwoju i osiąganie wielu korzyści, takich jak:
- Inwestycje: Standardy ESG umożliwiają inwestorom ocenę praktyk podejmowanych przez firmy, a tym samym zachęcają do inwestowania w przedsięborstwa, które troszczą się o zrównowazony rozwój.
- Wizerunek marki: Firmy przestrzegające standardów ESG budują lepszą reputację wśród konsumentów, pracowników i społeczności, co może prowadzić do zwiększonej lojalności klientów oraz współpracowników.
- Zgodność z przepisami: W wielu krajach rośnie liczba regulacji wymagających od firm raportowania i działania zgodnie z kryteriami ESG. Zgodność z nimi jest zatem kluczowa, aby rozwijać biznes na skalę międzynarodową.
- Konkurencyjność: Firmy stosujące standardy ESG mogą zyskać przewagę konkurencyjną dzięki innowacjom, efektywności operacyjnej i lepszym relacjom z partnerami biznesowymi.
Cyfrowy Paszport Produktu - czym jest?
W ramach Europejskiego Zielonego Ładu wprowadzono projekt Cyfrowego Paszportu Produktu (ang. Digital Product Passport, w skrócie DPP). Kluczowym dokumentem prawnym, który stanowi podstawę dla wdrożenia DPP, jest Rozporządzenie UE dotyczące projektowania produktów zrównoważonych (Ecodesign for Sustainable Products Regulation, ESPR).
Czym jest cyfrowy paszport? To dokument elektroniczny, który zawiera informacje o produkcie, takie jak jego skład, źródła pochodzenia, wpływ na środowisko, a także informacje o cyklu życia produktu - w tym recyklingu i utylizacji. Identyfikacja produktu ma być możliwa za pomocą unikalnego identyfikatora, który będzie dostępny drogą elektroniczną za pośrednictwem nośnika danych (np. kodu QR, kodu kreskowego czy też tagowania NFC). Dane będą gromadzone nie tylko dla gotowego produktu, ale także jego komponentów, czy też półproduktów. Celem przyjęcia nowych przepisów ma być ułatwienie konsumentom wyboru produktów ekologicznych oraz wyeliminowanie praktyk tzw. greenwashingu, tj. stosowania przez firmy błędnych deklaracji o zrównoważonym pochodzeniu produktu, a także promowanie gospodarki o obiegu zamkniętym.
Wdrożenie DPP
Implementacja Cyfrowego Paszportu Produktu zaplanowana jest na 2026 r. W pierwszej kolejności obowiązkiem tym będą objęte takie grupy produktów, jak elektronika, baterie czy tekstylia. Najprawdopodobniej, regulacje te dotyczyć będą także sektora budowlanego, a w dalszej kolejności również innych gałęzi przemysłu. Rozporządzenie, na mocy którego wprowadzono ideę cyfrowego paszportu nakłada na producentów politykę projektowania produktów w sposób ekologiczny, zakładający m.in.
- niezawodność produktu,
- trwałość produktu,
- ponowne użycie produktu;
- określenie możliwie niebezpiecznych substancji znajdujących się w produkcie,
- określenie materiałów recyklingowych wykorzystanych w wytworzeniu produktu,
- określenie możliwego odzysku bądź recyklingu wytworzonego produktu,
- wytworzony przez produkt ślad węglowy.
Podmiotami, które będą odpowiedzialne za wystawienie elektronicznego dokumentu będą sami przedsiębiorcy-producenci. Unia Europejska nie idzie jednak na kompromisy - obowiązkiem tym będą objęte zostaną zarówno duże korporacje, jak i mniejsze firmy czy jednoosobowe działalności produkcyjne.
Zrównoważony rozwój a wyzwania biznesowe
W związku z wdrażaniem przez Unię Europejską licznych regulacji dotyczących zrównoważonego rozwoju, firmy będą musiały przygotować się do nowych zasad prowadzenia i raportowania swojej działalności. Jest to szczególnie istotne w branży e-commerce, której działania wywierają ogromny wpływ na środowisko - od produkcji, przez opakowania, aż po dostawę.
Postępowanie według reguł ustanowionych przez rozporzędzenia UE, będzie wymagało od przedsiębiorców gromadzenia i przetwarzania bardzo dużej ilości danych. Wiele z nich stanie zatem przed wyzwaniem cyfryzacji swoich procesów, aby skutecznie zaadaptować się do nowych wymagań. Dlatego, juz teraz konieczne są inwestycje w nowe technologie, takie jak blockchain czy IoT, które umożliwią śledzenie łańcucha dostaw, monitorowanie i zarządzanie zasobami w czasie rzeczywistym oraz zwiększenie efektywności operacyjnej. Niezbędne będzie także zintegrowanie obecnej architektury IT z zewnętrznymi systemami, takimi jak PIM (Product Information Management System), które służą do efektywnego zarządzania informacjami o produktach. Ułatwiają one gromadzenie, aktualizację i dystrybucję spójnych danych o produktach we wszystkich kanałach sprzedaży, z korzyścią zarówno dla biznesu jak i konsumentów.
Aby przejść gładko przez proces cyfrowej transformacji, warto w tym celu skorzystać ze wsparcia doświadczonej agencji e-commerce, która wesprze nie tylko na etapie strategii, ale także wdrożenia i rozwoju nowych technologii.
Przyszłość jest zielona
Postępowanie zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju pomaga firmom minimalizować negatywne skutki ich działalności, spełniać rosnące oczekiwania konsumentów oraz budować pozytywny wizerunek wśród potencjalnych partnerów biznesowych. Dzięki wdrożeniu Cyfrowego Paszportu Produktu (DPP) i standardów ESG, informacje o produktach będą transparentne i łatwo dostępne, co pozwoli na weryfikację rzeczywistych działań firm. Konsumenci i organy regulacyjne będą mogli sprawdzić, czy deklaracje o zrównoważonym rozwoju są prawdziwe, co wyeliminuje zjawisko greenwashingu i promowanie fałszywych informacji o ekologicznych praktykach. W rezultacie, firmy mogą zyskać trwałą przewagę konkurencyjną, przyczyniając się do ochrony środowiska i budowania zrównoważonej przyszłości.