la jednych zakupy online są codziennością, a dla niektórych mogą być one sporym wyzwaniem. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia, ponad miliard ludzi na świecie żyje z jakąś formą niepełnosprawności. W Europie ten odsetek to około 15% populacji, co oznacza, że około 87 milionów osób może napotkać bariery podczas korzystania ze sklepów internetowych.
Europejska ustawa o dostępności (European Accessibility Act, EAA) wyznacza nowe standardy, które mają na celu zminimalizowanie tych barier i zwiększenie inkluzywności. W związku z wejściem w życie tych regulacji, dostępność cyfrowa nie jest już tylko dobrą praktyką, ale koniecznością. W tym artykule podpowiemy, jak dostosować swój e-commerce do nowych wymogów prawnych i zadbać o doświadczenia wszystkich użytkowników e-sklepów.
Czym jest dostępność cyfrowa i dlaczego ma znaczenie?
Dostępność cyfrowa to praktyka projektowania stron internetowych, aplikacji i innych rozwiązań cyfrowych w sposób, który umożliwia ich łatwe użytkowanie przez osoby z różnymi ograniczeniami – od niepełnosprawności ruchowej, przez problemy ze wzrokiem czy słuchem, aż po trudności poznawcze. W kontekście e-commerce oznacza to między innymi:
- możliwość łatwego poruszania się po stronie za pomocą klawiatury,
- dostępność alternatywnych dla grafik opisów,
- zgodność z technologiami wspomagającymi, takimi jak czytniki ekranowe,
- odpowiedni kontrast tekstu i tła.
Według raportu „Dostępność cyfrowa e-commerce w Polsce”, średni poziom dostępności badanych serwisów nie przekraczał 44%, co oznacza, że większość sklepów internetowych nie jest w pełni przystosowana do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Dodatkowo, jak wskazuje Polski Związek Niewidomych, osoby z niepełnosprawnością wzroku często napotykają na trudności, takie jak brak możliwości zarejestrowania się czy dodania produktów do koszyka za pomocą samej klawiatury, co znacząco utrudnia proces zakupowy.
Niedostosowanie platform e-commerce prowadzi nie tylko do wykluczenia cyfrowego, ale także do utraty potencjalnych klientów przez przedsiębiorstwa. Zapewnienie dostępności cyfrowej nie tylko pozwala spełnić wymogi prawne, ale również poszerzyć bazę klientów i wzmocnić wizerunek firmy jako odpowiedzialnej społecznie.
Europejski Akt o Dostępności - co musisz wiedzieć?
Ustawa ta ma na celu zapewnienie jak największej liczbie osób równego dostępu do produktów i usług, niezależnie od poziomu sprawności. W praktyce chodzi o to, aby osoby o szczególnych potrzebach, takie jak niewidomi, niesłyszący, osoby starsze, czy mające problemy z poruszaniem się, miały takie same możliwości korzystania ze wszystkich produktów i usług. Obowiązkiem tym objęci będą producenci, importerzy, dystrybutorzy oraz usługodawcy, z wyjątkiem mikroprzedsiębiorstw, które są zwolnione z niektórych wymogów.
Nowe regulacje odnoszą się do zarówno do dostępności informacji o produktach (takich jak opisy, instrukcje czy procedury instalacji) oraz samych produktów i usług, a w tym między innymi usług handlu elektronicznego. Przepisy tej ustawy zaczną obowiązywać wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej od 28 czerwca 2025 roku. Podstawą tych regulacji są wytyczne WCAG (Web Content Accessibility Guidelines), które definiują zasady tworzenia dostępnych treści internetowych.
Wytyczne WCAG 2.1
Jest to zbiór międzynarodowych standardów opracowanych przez W3C (World Wide Web Consortium). Mają one na celu zapewnienie, że strony internetowe, aplikacje i inne treści cyfrowe są dostępne dla jak najszerszego grona użytkowników, w tym osób z niepełnosprawnościami. Główne zasady WCAG 2.1 dotyczą obszarów, takich jak postrzegalność, funkcjonalność, zrozumiałość, solidność/kompatybilność.
Postrzegalność
Ta zasada wymaga przede wszystkim:
- logicznej struktury treści (oznaczanych nagłówków, list itp.),
- alternatyw tekstowych dla treści nietekstowych (np. zdjęć czy ikon),
- transkrypcji materiałów audio i wideo,
- napisów i autodeskrypcji filmów,
- wyróżnień (nie tylko kolorystycznych),
- koloru tekstu (głównie jego kontrastu z tłem),
- oznaczenia każdej funkcji (formularzy, tabelek itd.)
- czytelności i widoczności treści
- niepublikowania obrazów tekstu,
- responsywności witryny.
Funkcjonalność
Aby zapewnić użytkownikom wygodne korzystanie z witryny, należy wdrożyć następujące rozwiązania:
- możliwość nawigowania po Twojej witrynie za pomocą samej klawiatury,
- opcję wstrzymywania i zatrzymywania poruszających się treści,
- możliwość zmiany i wyłączania skrótów klawiszowych.
- dobrą widoczność elementów wybranych za pomocą klawiatury (focus),
- brak migających grafik i napisów,
- nagłówki i etykiety, które jasno opisują formularze,
- linki pozwalające przeskoczyć do konkretnej treści (np. linki “przejdź do treści”)
- linki, których treść wyraźnie wskazuje na to, dokąd prowadzą,
- zrozumiałe tytuły stron,
- możliwie jak najmniejszą ilość złożonych gestów na ekranach dotykowych,
Zrozumiałość
Czytelność i łatwość przyswajania treści w Twoim sklepie osiągniesz:
- pisząc prostym językiem (bez branżowego żargonu i zbędnych słów),
- unikając trudnych słów i wyrażeń, lub ich wyjaśnianie w zrozumiały sposób,
- rozwijając skróty i akronimy,
- określając w kodzie strony, w jakim języku prezentowana jest treść,
- gwarantując spójny wygląd i działanie elementów na wszystkich podstronach,
- nadając widoczne i zrozumiałe etykiety w formularzu,
- publikując zrozumiałe komunikaty błędów w formularzach i podpowiedzi jak je poprawić.
Solidność/Kompatybilność
Ta zasada może być zrealizowana dzięki:
- prawidłowemu kodowaniu, zgodnym ze standardem HTML.
- zapewnieniu użytkownikom korzystającym z technologii asystujących, informacji o statusie lub stanie,
- umożliwiając zgłaszanie przez technologie asystujące pojawiających się komunikatów.
Jakie obowiązki nakłada Europejski Akt Dostępności na sklepy internetowe?
Oprócz zgodności z wcześniej wspomnianymi zasadami WCAG 2.1, strony i aplikacje mobilne powinny zapewniać również:
- Polisensoryczność informacji - treści powinny być dostępne w różnych formatach (np. opisy tekstowe i audio), aby były przyjazne dla osób niewidomych lub niedowidzących.
- Responsywność - strony muszą sprawnie działać na różnych urządzeniach, takich jak smartfony, tablety czy komputery.
- Więcej możliwości kontaktu z klientem - sklepy internetowe powinny oferować więcej niż jedną formę kontaktu z obsługą klienta, na przykład kontakt telefoniczny, chat głosowy lub formularz online.
W zakresie dostępności produktów i usług:
- Instrukcje obsługi oraz dokumentacja muszą być dostępne w różnych formatach, np. tekstowych i audio.
- Produkty, jak sprzęt komputerowy czy urządzenia telekomunikacyjne, powinny mieć funkcje ułatwiające ich obsługę osobom z niepełnosprawnościami. Może to być na przykład klawiatura z alfabetem Braille, dzięki której osoba niewidoma będzie mogła bez problemu korzystać z zakupionego komputera.
Czy e-commerce czeka rewolucja?
Do tej pory funkcje zwiększające dostępność, takie jak regulacja kontrastu, zmiana wielkości czcionki czy udostępnienie treści w wersji audio, były traktowane jako dobre praktyki UX i ukłon w stronę użytkowników. Jednak wraz z wejściem w życie nowych przepisów, zapewnienie pełnej dostępności cyfrowej będzie obligatoryjne. Brak dostosowania się do tych wymogów, może skutkować karami finansowymi.
Europejski Akt o Dostępności, nie powinien wymagać od przedsiębiorców całkowitej przebudowy aktualnego serwisu. Spełnienie wytycznych WCAG 2.1 będzie raczej kolejnym krokiem do większej dostępności serwisu i poszerzenia bazy swoich klientów. Dzisiaj takie elementy, jak odpowiedni kontrast tekstu, przejrzyste formularze czy dostosowanie strony do urządzeń mobilnych to standardy uwzględniane przy projektowaniu nowoczesnych serwisów e-commerce. Należy jednak upewnić się, że serwis jest dostosowany do nawigacji za pomocą klawiatury (np. czy elementy są odpowiednio podświetlane w stanie "focus") oraz, że wszystkie obrazki mają alternatywny tekst, który będzie pomocny dla użytkowników korzystających z czytników ekranu. Dodatkowo, materiały multimedialne, takie jak filmy czy prezentacje, powinny być dostępne dla osób z niepełnosprawnościami, co oznacza konieczność dodania napisów lub transkrypcji - Sławomir Majchrzycki, UX Designer w Strix.
Mimo, że przepisy będą obowiązywać od 28 czerwca 2025 roku, przygotowania mogą być czasochłonne, zwłaszcza jeśli będą wymagać dostosowania asortymentu sklepu, dodania alternatywnych opisów dla zdjęć i filmów, czy zwiększenia responsywności strony. Warto zatem już teraz przeprowadzić kompleksowy audyt UX swojej platformy, aby mieć pewność, które obszary wymagają usprawnień.
Jeśli potrzebujesz wsparcia w zakresie rozwoju swojej platformy e-commerce lub dostosowania jej do nowych przepisów, skontaktuj się z nami.